Δυσκολία στην αναπνοή, στραβά δόντια και έγκλειστοι φρονιμίτες: Ο λόγοι μπορεί να βρίσκονται στην ανάπτυξη των γνάθων
Γνωρίζετε ότι η βασική αρχιτεκτονική του προσώπου μας ακολουθεί ένα πολύ συγκεκριμένο και αυστηρό μοτίβο ανάπτυξης. Το κρανίο μας είναι σχεδιασμένο, έτσι ώστε να μας δίνει τη δυνατότητα να αναπνέουμε, να μασάμε, να καταπίνουμε, να μιλάμε και να χαμογελάμε. Το ανθρώπινο κρανίο συνίσταται από το περίβλημα του εγκεφάλου και τα οστά του προσώπου – 22 οστά συνολικά. Δύο από αυτά τα οστά είναι αναμφισβήτητα τα πιο σημαντικά, καθώς ευθύνονται για το σχήμα του προσώπου, την ικανότητα μάσησης και τη δομή των αεραγωγών. Αυτά τα οστά είναι η άνω και η κάτω γνάθος.
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η γνάθος είναι απλώς μια μηχανική συσκευή που μας επιτρέπει να αλέθουμε και να μασάμε την τροφή, αλλά η αλήθεια είναι ότι κάνει πολύ περισσότερα και έχει σημαντική επίδραση σε κάθε άλλο όργανο του σώματος.
Η άνω γνάθος: Αναπνοή, δόντια και φρονιμίτες
Αν η άνω γνάθος δεν καταφέρει να αναπτυχθεί φυσιολογικά σε μία από τις τρεις διαστάσεις της ανάπτυξης (ύψος, πλάτος, βάθος), μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα, όπως απόφραξη των αεραγωγών, στραβά δόντια και έγκλειστους φρονιμίτες. Στην ηλικία των 12 περίπου ετών, αναπτύσσονται οι άνω φρονιμίτες στο οπίσθιο τμήμα της άνω γνάθου.
Ως μέρος αυτής της διαδικασίας, το ιγμόρειο αναδιαμορφώνεται, με τη μετα- τροπή τμήματος του περιγράμματός του σε οστό, το οποίο θα φιλοξενήσει τους άνω φρονιμίτες. Όταν η αναδιαμόρφωση δεν γίνεται σωστά, δεν υπάρχει αρκετός χώρος για την έκφυση των φρονιμιτών, οι οποίοι παραμένουν έγκλειστοι. Γι’ αυτό και τόσο μεγάλος αριθμός ατόμων καταλήγει να χρειάζεται χειρουργική επέμβαση για την εξαγωγή των έγκλειστων φρονιμιτών, ιδιαιτέρως, όταν αυτοί ασκούν μεγάλη πίεση στα δόντια που βρίσκονται μπροστά τους.
Η μη φυσιολογική ανάπτυξη της άνω και της κάτω γνάθου οδηγεί επίσης σε στραβά δόντια. Με απλά λόγια, τα οστά των γνάθων είναι οι βάσεις όπου πρέπει να αναπτυχθούν τα δόντια. Όταν η βάση δεν έχει το σωστό μέγεθος ή έχει παραμορφωθεί με κάποιο τρόπο, τα δόντια δεν μπορούν να αναπτυχθούν ισορροπημένα.
Η άνω και η κάτω γνάθος είναι σαν το τσιμεντένιο υπόβαθρο των καθισμάτων σε ένα στάδιο. Αν το τσιμέντο είναι αλλοιωμένο ή η βάση είναι πολύ μικρή, τα καθίσματα δεν μπορούν να τοποθετηθούν σε ευθυγραμμισμένες σειρές. Καταλήγουν να συνωστίζονται ή να προεξέχουν.
Καθώς τα οστά του κρανίου είναι τόσο στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους, μια παραμόρφωση στην άνω γνάθο μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε άλλες περιοχές του προ- σώπου και του κρανίου, όπως στις κόγχες των ματιών και στους ρινικούς κόλπους. Αν η άνω γνάθος δεν έχει αναπτυχθεί φυσιολογικά, οι κόγχες των ματιών μπορεί να είναι υπανάπτυ- κτες, παραμορφώνοντας τον βολβό του ματιού και οδηγώντας σε προβλήματα όρασης, όπως ο αστιγματισμός ή η μυωπία.
Μια παραμόρφωση στην άνω γνάθο μπορεί να μειώσει την πρόσληψη οξυγόνου. Ο άνθρωπος συλλέγει οξυγόνο κυρίως μέσω της ρινικής αναπνοής. Για την εξασφάλιση της οξυγόνωσης και του αερισμού, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ελεύθερη δίοδος του αέρα από τις αεροφόρες κοιλότητες στις ρινικές θαλάμες και στους πνεύμονες, και το αντίστροφο. Μια φυσιολογική ρινική δίοδος είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να επι- βραδύνει τη ροή του αέρα στα ιγμόρεια, να ζεσταίνει και να υγραίνει τον αέρα και να του επιτρέπει να αναμειχθεί με μονο- ξείδιο του αζώτου (ΝΟ), κάτι που αυξάνει την πρόσληψη οξυ- γόνου στους πνεύμονες.
Όταν ένα άτομο αναπνέει από το στόμα, οι πνεύμονές του στεγνώνουν, ο αέρας δεν φιλτράρεται και δεν υπάρχει μονοξείδιο του αζώτου. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα του στερείται συνεχώς οξυγόνου, η έλλειψη του οποίου μπορεί να βλάψει τους μυς της καρδιάς, τον ιστό του εγκεφάλου και, δυνητικά, κάθε κύτταρο στο σώμα του.
Ο μη φυσιολογικός σχηματισμός της άνω γνάθου μπορεί επίσης να οδηγήσει σε στραβό ρινικό διάφραγμα και σε περιορισμό και απόφραξη των ρινικών διόδων. Όταν ένα άτομο έχει υψηλή υπερώα με στραβά άνω δόντια, η ικανότητά του να αναπνέει από τη μύτη μπορεί να μειωθεί.
Ένας τρόπος για να ενισχύσουμε την πρόσληψη της κατάλληλης ποσότητας οξυγόνου είναι να πραγματοποιούμε τις κατάλληλες ασκήσεις μυολειτουργικής θεραπείας για το στόμα, τη γλώσσα και τη γνάθο.
Η κάτω γνάθος: Κατάποση και αναπνοή
Η κάτω γνάθος αποτελεί το μεγαλύτερο και ισχυρότερο οστό στο πρόσωπο. Φιλοξενεί τα κάτω δόντια και συνδέεται με τη βάση του κρανίου μέσω της κροταφογναθικής διάρθρωσης (ΚΓΔ). Η κάτω γνάθος παρέχει επίσης τα οστικά θεμέλια για τους μυς που στηρίζουν και ελέγχουν τη γλώσσα και τον λαιμό, και αντίστοιχα υποστηρίζουν τις ζωτικές λειτουργίες της κα- τάποσης και της αναπνοής.
Αναπτύσσεται σε πλάτος, μήκος και ύψος κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Η κάτω γνάθος, όπως και στην περίπτωση της άνω γνάθου, δεν επηρεάζει μόνο τα δόντια, αλλά μπορεί να προκαλέσει υπνική άπνοια και άλλα αναπνευστικά προβλήματα.
Ενώ το οστό της άνω γνάθου σχηματίζει τις ρινικές αεροφόρες οδούς, η κάτω γνάθος επηρεάζει τη διαμόρφωση των κατώτερων αεραγωγών (φάρυγγα, λάρυγγα, τραχεία και μαλακή υπερώα).
Η γλώσσα αποτελείται από μια σύνθετη ομάδα μυών που συνδέονται με την κάτω γνάθο, τη μαλακή υπερώα και με το υοειδές οστό που έχει πεταλοειδές σχήμα και βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του λαιμού. Oι μύες αυτοί της γλώσσας λειτουργούν ως υποστηρικτική δομή για τον αεραγωγό του στόματος. Σε κατάσταση ηρεμίας, η γλώσσα πρέπει να παραμένει στην υπερώα, διατηρώντας τον αεραγωγό του στόματος ανοιχτό. Ωστόσο, όταν η υπερώα είναι στενή, η γλώσσα παραμένει στο κάτω μέρος του στόματος και οι μύες δεν κρατούν ανοιχτό τον αεραγωγό για να επιτελεστεί η λειτουργία της αναπνοής. Υπάρχει επίσης λιγότερος χώρος για τη γλώσσα, όταν η κάτω γνάθος δεν μπορεί να φιλοξενήσει σωστά τους φρονιμίτες.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κακή στάση της γλώσσας, η οποία παραμένει πίσω στον λαιμό αντί για την κορυφή του στόματος, και να προκαλέσει μείωση του μυϊκού της τόνου. Μια γλώσσα με έλλειψη μυϊκού τόνου μπορεί να παρακωλύσει την αναπνοή, στερώντας το κρίσιμο οξυγόνο από τους πνεύμονες. Αυτή η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί κατά τη διάρκεια του ύπνου, οδηγώντας σε κρίσιμα προβλήματα για την υγεία του ανθρώπου, όπως υπνική άπνοια (διακοπές στην αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου).
